Pytania i odpowiedzi związane z konkursem dotyczącym programów profilaktycznych dotyczących chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu

Uprzejmie informujemy, że wiadomość: Pytania i odpowiedzi związane z konkursem dotyczącym programów profilaktycznych dotyczących chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu opublikowana w dniu 15.12.2016 r. została zaktualizowana w zakresie udzielonej odpowiedzi na pytanie nr 2: W Programie, w pkt. 8 Kompetencje, warunki niezbędne do realizacji Programu, w części dotyczącej warsztatów wskazano, że dietetyk musi posiadać udokumentowane doświadczenie w pracy z pacjentami nefrologicznymi. Czy obowiązuje jakiś okres wymaganego doświadczenia?

Nieaktualna odpowiedź:
Zalecane jest, aby było to co najmniej roczne doświadczenie. Może to być doświadczenie w zakresie dietetyki w ogóle, a więc niekoniecznie związanej z pracą z pacjentami nefrologicznymi. Można zakładać, że doświadczenie nabywa się po roku pracy. Należy jednak zaznaczyć, że w ramach ogólnych kryteriów merytorycznych jedno z kryteriów punktowanych to Zaangażowanie potencjału Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy). W ramach tego kryterium będzie oceniany również potencjał kadrowy Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy) i sposób jego wykorzystania w ramach projektu (kluczowych osób, które zostaną zaangażowane do realizacji projektu oraz ich planowanej funkcji w projekcie). Doświadczenie poszczególnych osób, w tym dietetyka, może przyczynić się do uzyskania lepszej punktacji. Niewielkie doświadczenie może z kolei powodować niską punktację.

Obowiązująca odpowiedź:
Zalecane jest, aby było to co najmniej roczne doświadczenie w zakresie dietetyki w ogóle, z udokumentowanym doświadczeniem w pracy z pacjentami nefrologicznymi (str. 31 Programu), np. dietetyk w ramach swojej praktyki prowadzi pacjentów nefrologicznych, współpracuje ze stacją dializ. Należy jednak zaznaczyć, że w ramach ogólnych kryteriów merytorycznych jedno z kryteriów punktowanych to Zaangażowanie potencjału Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy). W ramach tego kryterium będzie oceniany również potencjał kadrowy Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy) i sposób jego wykorzystania w ramach projektu (kluczowych osób, które zostaną zaangażowane do realizacji projektu oraz ich planowanej funkcji w projekcie).

1.    Czy Program jest kierowany do pacjentów zarejestrowanych w danym POZ (podstawowa opieka zdrowotna)?

Odpowiedź: Nie ma wymogu, aby w „Programie wczesnego wykrywania przewlekłej choroby nerek dla mieszkańców województwa łódzkiego” (stanowiącym załącznik nr 12 do Regulaminu konkursu; dalej: Program) brali udział tylko pacjenci zarejestrowani w podmiotach Wnioskodawcy, partnerów POZ, bądź współpracujących POZ. Mogą to być pacjenci niezarejestrowani w danym POZ, a także pacjenci zachęceni do udziału w Programie przez lekarzy specjalistów np. kardiologów, diabetologów.

2. W Programie, w pkt. 8 Kompetencje, warunki niezbędne do realizacji Programu, w części dotyczącej warsztatów wskazano, że dietetyk musi posiadać udokumentowane doświadczenie w pracy z pacjentami nefrologicznymi. Czy obowiązuje jakiś okres wymaganego doświadczenia?

Nieaktualna odpowiedź: Zalecane jest, aby było to co najmniej roczne doświadczenie. Może to być doświadczenie w zakresie dietetyki w ogóle, a więc niekoniecznie związanej z pracą z pacjentami nefrologicznymi. Można zakładać, że doświadczenie nabywa się po roku pracy.Należy jednak zaznaczyć, że w ramach ogólnych kryteriów merytorycznych jedno z kryteriów punktowanych to Zaangażowanie potencjału Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy).
W ramach tego kryterium będzie oceniany również potencjał kadrowy Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy) i sposób jego wykorzystania w ramach projektu (kluczowych osób, które zostaną zaangażowane do realizacji projektu oraz ich planowanej funkcji w projekcie). Doświadczenie poszczególnych osób, w tym dietetyka, może przyczynić się do uzyskania lepszej punktacji. Niewielkie doświadczenie może z kolei powodować niską punktację.

Obowiązująca odpowiedź: Zalecane jest, aby było to co najmniej roczne doświadczenie w zakresie dietetyki w ogóle, z udokumentowanym doświadczeniem w pracy z pacjentami nefrologicznymi (str. 31 Programu), np. dietetyk w ramach swojej praktyki prowadzi pacjentów nefrologicznych, współpracuje ze stacją dializ. Należy jednak zaznaczyć, że w ramach ogólnych kryteriów merytorycznych jedno z kryteriów punktowanych to Zaangażowanie potencjału Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy). W ramach tego kryterium będzie oceniany również potencjał kadrowy Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy) i sposób jego wykorzystania w ramach projektu (kluczowych osób, które zostaną zaangażowane do realizacji projektu oraz ich planowanej funkcji w projekcie).

3.    W Programie, w części 2 pkt. 8 Kompetencje, warunki niezbędne do realizacji Programu, zawarto wymagania dotyczące pielęgniarek wskazując, że pielęgniarki powinny mieć specjalizację w zakresie pielęgniarstwa nefrologicznego z dializoterapią z udokumentowanym doświadczeniem w pracy z pacjentami nefrologicznymi. Zmianie uległo rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczące specjalizacji pielęgniarek – specjalizacja nefrologiczna została wycofana, włączona do specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego. Czy w związku z tym pielęgniarki zachowawcze mogą być traktowane jako spełniające wymogi Programu?

Odpowiedź: Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 12 grudnia 2013 roku w sprawie wykazu dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne (Dz.U. z 2013 r poz. 1562) specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego została zastąpiona specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego,  do której włączono specjalizację z zakresu nefrologii. Z dniem wejścia w życie rozporządzenia (24 sierpnia 2015 roku) obowiązują nowe programy specjalizacyjne. W związku z tym pielęgniarki ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego nie mogą być traktowane jako spełniające wymogi Programu. Za spełniające wymogi Programu można byłoby uznać pielęgniarki ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego uzyskaną w nowym trybie. W takiej sytuacji Wnioskodawca powinien przedstawić we wniosku informacje wyjaśniające, aby oceniający nie mieli wątpliwości czy zarzutów (kryterium dostępu  Zgodność z regionalnym programem zdrowotnym załączonym do regulaminu konkursu). Natomiast jest też grupa pielęgniarek, które pracowały przed zmianą rozporządzenia jako pielęgniarki stricte nefrologiczne.

4.    Do jakich obszarów należy odnosić kryterium szczegółowe dostępu Doświadczenie w realizacji działań objętych projektem? Czy doświadczenie w zakresie nefrologii jest wystarczające?

Odpowiedź: Zgodnie z definicją kryterium Wnioskodawca posiada min. roczne doświadczenie w realizacji działań objętych projektem, w szczególności w zakresie świadczeń opieki zdrowotnej. Działania Programu obejmują zarówno świadczenia na poziomie POZ jak też nefrologiczne.
W związku z tym, aby spełnić kryterium, konieczne jest wykazanie we wniosku o dofinansowanie doświadczenia w obydwu tych obszarach. Należy zaznaczyć, że zgodnie z definicją ww. kryterium w przypadku projektu realizowanego w partnerstwie dopuszczalne jest również posiłkowanie się doświadczeniem partnera i wówczas każdy z partnerów może legitymować się doświadczeniem w innym zakresie.

5.    Czy aby podmiot AOS związany z nefrologią mógł realizować projekt konieczne jest zawarcie umowy o partnerstwie z podmiotem mającym POZ?

Odpowiedź: Tak. Jest to konieczne, aby spełnić założenia Programu (załącznik nr 12 do Regulaminu konkursu) związane z udziałem POZ, mając na uwadze kryteria wyboru projektów (kryterium dostępu zgodność z regionalnym programem zdrowotnym załączonym do regulaminu konkursu), założenie ze zlecaniem usług w tym zakresie nie pozwoli na spełnienie kryteriów.
Należy również zwrócić uwagę, że zgodnie z założeniami Programu, w części 2 pkt. 8 Kompetencje, warunki niezbędne do realizacji Programu: Konsultacje nefrologiczne mogą być realizowane w poradniach nefrologicznych Beneficjentów realizujących Program lub ich partnerów, o ile znajdują się one w tej samej gminie co poradnie POZ wykonujące badania przesiewowe, lub należy zapewnić możliwość konsultacji z nefrologiem w ww. placówkach POZ.

6.    Czy przygotowując wniosek o dofinansowanie należy wykazać, że potencjał kadrowy dla etapu warsztatów edukacyjnych wynikający z Programu, pkt 8 Kompetencje, Warunki niezbędne do realizacji Programu, będzie w pełni wykorzystywany tzn. jeżeli Wnioskodawca posiada 2 lekarzy nefrologów, 2 pielęgniarki nefrologiczne i 1 dietetyka, czy musi tak zaplanować harmonogram warsztatów, aby wykorzystać zadeklarowany potencjał kadrowy?

Odpowiedź: Zgodnie z koncepcją Programu, do warsztatów edukacyjnych mogą zostać zaangażowani ci sami lekarze, co na etapie badań przesiewowych (przeprowadzający konsultacje nefrologiczne) – str. 31 Programu. Dlatego sposób dysponowania personelu powinien ustalić sam Wnioskodawca (jeden lekarz może prowadzić konsultacje nefrologiczne, drugi warsztaty, lub obaj – i warsztaty i konsultacje naprzemiennie lub w tym samym czasie w innych miejscach – o ile będzie taka sytuacja). Nie ma obowiązku, aby obydwaj prowadzili warsztaty, chociaż w sytuacji nagłej, powinni być przygotowani do tego, żeby nawzajem siebie zastąpić. Podobnie z pielęgniarkami, jedna może być „zapasowa”, lub obie mogą prowadzić warsztaty np. naprzemiennie lub w tym samym czasie w innych miejscach (o ile będzie taka sytuacja).

Należy również zaznaczyć, że ocena wniosku o dofinansowanie obejmuje ogólne kryteria merytoryczne (punktowane):
•    Spójność zadań przewidzianych do realizacji w ramach projektu oraz trafność doboru i opisu tych zadań, w ramach którego ocenie podlega również planowany sposób realizacji zadań.
•    Zaangażowanie potencjału Wnioskodawcy i partnerów (o ile dotyczy), w ramach którego ocenie podlega sposób wykorzystania tego potencjału w ramach projektu (kluczowych osób, które zostaną zaangażowane do realizacji projektu oraz ich planowanej funkcji w projekcie).

7.    Podmiot rozważający złożenie wniosku, który funkcjonuje na poziomie AOS powinien zawrzeć partnerstwo z podmiotem POZ.  W przyszłości, w trakcie realizacji projektu, zamierza rozszerzyć swoją działalność o POZ. Czy w takiej sytuacji możliwe będą zmiany w partnerstwie, rozwiązanie umowy o partnerstwie, wycofanie partnera z udziału w projekcie?
Odpowiedź: Każda tego rodzaju sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie przez Instytucję Zarządzającą RPO będąca stroną umowy o dofinansowanie. W przypadku wskazanych zmian w projekcie dotyczących partnerstwa Instytucja Zarządzająca RPO może rozwiązać umowę o dofinansowanie. Projekt jest oceniany na podstawie potencjału Wnioskodawcy i partnerów. Założenia dotyczące zadań przypisanych do lidera i partnerów są  przedmiotem oceny wniosku
o dofinansowanie. Rozwiązanie umowy dotyczy w szczególności sytuacji, gdy kryteria dostępu spełniane na etapie oceny wniosku o dofinansowanie na skutek zmian w projekcie przestałyby być spełniane oraz zmian w odniesieniu do spełnionych wcześniej kryteriów premiujących w sytuacji, gdy punkty uzyskane dzięki partnerstwu decydują o miejscu na liście rankingowej (a więc o zakwalifikowaniu projektu do dofinansowania).  

8.    Z dokumentacji konkursowej wynika, że powinny być realizowane działania informacyjno-szkoleniowe dla lekarzy POZ. Czy trzeba uwzględnić takie działania – czy dotyczy to personelu Wnioskodawcy, czy innych lekarzy, którzy mogą być zaangażowani w rekrutację uczestników?
Odpowiedź:  Element szkoleniowy jest jednym z podstawowych elementów w Programie.
Zgodnie z jego założeniami:

•    Działania organizacyjne będą prowadzone na bieżąco. W ramach ww. działań niezbędne będzie przeszkolenie lekarzy POZ, którzy będą wykonywać badania przesiewowe, na temat PChN oraz właściwego przeprowadzenia rozmowy edukacyjnej z osobami, które kończą udział w Programie na etapie badań przesiewowych. Intencją jest zwiększenie poziomu wiedzy lekarzy POZ w zakresie przedmiotowego Programu. (Cześć Organizacja programu pkt. 2 Planowane interwencje str. 20).
•    Beneficjenci realizujący Program zapewnią przeszkolenie lekarzy POZ, którzy będą wykonywać badania przesiewowe, na temat przewlekłej choroby nerek oraz właściwego przeprowadzenia rozmowy edukacyjnej z osobami, które kończą udział
w Programie na etapie badań przesiewowych. (Cześć Organizacja programu pkt. 8 Kompetencje, warunki niezbędne do realizacji Programu str. 31).

Takie działania są więc wymagane. Powinny być skierowane do lekarzy POZ, stanowiących personel Wnioskodawcy, partnerów i powinny zostać uwzględnione w projekcie niezależnie od tego czy ma to być personel wewnętrzny, czy zewnętrzny. Działania te powinny być kierowane tylko do personelu projektu.

Z kolei w Części Koszty na str. 36, wśród dodatkowych działań  uwzględniono działania informacyjno-szkoleniowe, związane z wdrażaniem programu zdrowotnego, skierowane do lekarzy i pielęgniarek POZ prowadzone wyłącznie przez absolwentów kierunków medycznych oraz absolwentów kierunku zdrowie publiczne. Takie działania mogą być prowadzone w odniesieniu do lekarzy, a także pielęgniarek POZ, z obszaru realizacji projektu (zgodnie z pkt. 1.8 wniosku o dofinansowanie). Intencją tego typu działań jest zwiększenie poziomu wiedzy personelu POZ na temat przewlekłej choroby nerek oraz zachęcenie ich do rozpowszechniania informacji o ww. Programie, co ma służyć zwiększeniu zgłaszalności. Takie działania są nieobligatoryjne (dodatkowe).

Finansowane ww. działań odbywa się w ramach kosztów bezpośrednich.

9.     Czy we wniosku o dofinansowanie trzeba podawać imiona i nazwiska lekarzy?
Odpowiedź: Nie jest to wymagane w świetle Instrukcji wypełnienia wniosku o dofinansowanie (załącznik nr 2 do Regulaminu konkursu). We wniosku o dofinansowanie należy zawrzeć informacje jednoznacznie potwierdzające spełnienie wymogów z Programu – wskazać personel medyczny i jego kwalifikacje. Nie wystarczy więc ogólnikowy zapis odnoszący się do tego, że wymogi dotyczące personelu medycznego z Programu są spełnione.

10.    Z dokumentacji konkursowej wynika, że działania informacyjno-szkoleniowe, kierowane zarówno do odbiorców Programu, jak też personelu POZ, powinny być prowadzone wyłącznie przez absolwentów kierunków medycznych lub absolwentów kierunku zdrowie publiczne. Czy należy rozumieć, że takie osoby powinny być zatrudnione przez Wnioskodawcę? W tej chwili taka osoba nie jest zatrudniona. Czy można taką osobą dysponować dopiero w momencie realizacji projektu, czy powinno się nią dysponować składając wniosek?
Odpowiedź: Mogą to być osoby zatrudnione przez Wnioskodawcę, ale działania informacyjno-szkoleniowe mogą być też realizowane przez podwykonawców zewnętrznych w ramach zlecenia usług (Rozdział 3.8 Regulaminu konkursu) – podmioty, osoby fizyczne. Jeżeli Wnioskodawca zakłada zlecenie takich usług powinien we wniosku zawrzeć informację, że będą osoby prowadzące działania będą spełniać wymóg.

11.    Wyjaśnienie kwestii pomocy publicznej, pomocy de minimis w projektach EFS w obszarze zdrowia w kontekście wydatków cross-financingu i środków trwałych.
Odpowiedź: Szczegółowe informacje znajdują się w piśmie Ministerstwa Rozwoju DZF.I.852.1.2016.PM.1 z dnia 22 marca 2016 r. zamieszczonym na stronie internetowej www.rpo.lodzkie.pl. W przypadku gdy środki trwałe zakupione w ramach projektu lub wydatki objęte cross-financingiem będą wykorzystywane częściowo lub w całości do działalności komercyjnej (w okresie realizacji projektu i/lub po jego zakończeniu), wówczas tego typu wsparcie powinno zostać zweryfikowane przez Wnioskodawcę pod kątem wystąpienia pomocy publicznej. Wykorzystanie środków trwałych lub infrastruktury zakupionej w ramach projektu do działalności komercyjnej w okresie realizacji projektu nakłada obowiązek objęcia powyższych wydatków pomocą publiczną/pomocą de minimis, proporcjonalnie do czasu, w jakim zakupiony sprzęt lub infrastruktura były wykorzystywane do celów komercyjnych w okresie realizacji projektu. Z kolei, w przypadku gdy beneficjent planuje wykorzystanie środków trwałych lub infrastruktury zakupionej w ramach projektu do działalności komercyjnej po zakończeniu realizacji projektu (w całości lub częściowo) wówczas wydatek ten powinien zostać objęty regułami pomocy publicznej/ pomocy de minimis.
W przypadku, gdy środki trwałe lub infrastruktura zakupione w ramach projektu będą wykorzystywane po jego zakończeniu wyłącznie w celu świadczenia usług finansowanych ze środków publicznych można przyjąć, że powyższe wsparcie będzie wyłączone spod reguł pomocy publicznej/pomocy de minimis. Warto podkreślić, że pomoc de minimis/pomoc publiczna, jeśli wystąpi w projektach, nie będzie odnosić się do wszystkich wydatków projektu, lecz tylko do tych, które są nią objęte. Obniżenie wysokości dofinansowania tych konkretnych wydatków nastąpi wtedy, jeśli Wnioskodawca przekroczy sumarycznie wartość pomocy de minimis 200 000 euro w okresie bieżącego roku kalendarzowego oraz dwóch lat go poprzedzających. W przypadku wnioskodawców, u których rok obrachunkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, pod uwagę należy wziąć lata obrachunkowe.
Wnioskodawca może sprawdzić przed złożeniem wniosku w jakiej wysokości uzyskał dotychczas pomoc de minimis na stronie Systemu Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej (SUDOP), administrowanej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

12.    Czy pacjent w ramach projektu może przyjść do lekarza w godzinach przyjmowania w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ?
Odpowiedź: Nie. Taka sytuacja stanowiłaby tzw. podwójne finansowanie. W świetle „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020”, Rozdział 6.7 Zakaz podwójnego finansowania, podwójne finansowanie obejmuje:
•    całkowite lub częściowe, więcej niż jednokrotne poświadczenie, zrefundowanie
lub rozliczenie tego samego wydatku w ramach dofinansowania lub wkładu własnego tego samego lub różnych projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub FS lub/oraz dotacji z krajowych środków publicznych,
•    otrzymanie na wydatki kwalifikowalne danego projektu lub części projektu bezzwrotnej pomocy finansowej z kilku źródeł (krajowych, unijnych lub innych) w wysokości łącznie wyższej niż 100% wydatków kwalifikowalnych projektu lub części projektu.

Konieczne jest więc zapewnienie realizacji świadczeń przez innych lekarzy, bądź tych samych, ale w innych godzinach.

13.    W Programie (załącznik nr 12 do Regulaminu konkursu) w części Organizacja programu pkt. 2 Planowane interwencje na str. 25 jest napisane:
Osoby z wykrytą przewlekłą chorobą nerek otrzymują zaproszenie do udziału w warsztatach edukacyjnych prowadzonych przez lekarza nefrologa i/lub pielęgniarkę nefrologiczną oraz dietetyka (w zależności od tematyki spotkania). Warsztaty składają się z cyklu 3 dwugodzinnych spotkań dla 4-6 osobowych grup chorych organizowanych w odstępach co najmniej 1 tygodnia zgodnie z harmonogramem ustalonym przez Beneficjentów realizujących Program w porozumieniu z pacjentami. Czy planując warsztaty w oparciu o 2 lekarzy nefrologów, nie ma konieczności włączania pielęgniarek nefrologicznych do ich prowadzenia.

Odpowiedź: Wymagane jest  włączenie pielęgniarek nefrologicznych do prowadzenia warsztatów. Warsztaty edukacyjne powinny być prowadzone głównie przez pielęgniarki nefrologiczne. Niektóre tematy mogą być omawiane przez lekarzy (opcjonalnie), tematy żywieniowe przez dietetyka. Jest to podejście zgodne z programem edukacji chorych z przewlekłą chorobą nerek opisanym w publikacji „Pielęgniarstwo nefrologiczne” pod red. Białobrzeskiej B., Dębskiej-Ślizień A., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013, którym Beneficjenci powinni się kierować przy realizacji warsztatów. Jeden warsztat może być zatem prowadzony albo przez pielęgniarkę nefrologiczną, albo przez pielęgniarkę i lekarza. Dodatkowo jeżeli warsztat przewiduje tematy żywieniowe to powinien omawiać je dietetyk.

14.    Zgodnie z założeniami Programu, Część Koszty, pkt 1 Koszty jednostkowe, możliwe jest finansowanie w projektach kosztów związanych z zapewnieniem opieki nad osobą niesamodzielną, którą opiekuje się osoba korzystająca z usługi zdrowotnej w ramach projektu w czasie korzystania ze wsparcia. Czy Wnioskodawca powinien założyć objęcie takim wsparciem wszystkich uczestników, którzy mają korzystać z usług zdrowotnych?

Odpowiedź: Zgodnie z zapisami Regulaminu konkursu pkt 2.6 Przedmiot konkursu – typy projektów, tego rodzaju wydatki mogą być uznane za kwalifikowalne jeżeli są racjonalne i efektywne – dostosowane do potrzeb grupy docelowej objętej wsparciem w projekcie. Należy podkreślić, iż ww. działania mają jedynie charakter wspierający, służący przełamaniu barier uniemożliwiających uczestnikom skorzystanie z badań.  W związku z tym Wnioskodawca powinien na podstawie wiarygodnych przesłanek określić procent uczestników przewidzianych do objęcia tego rodzaju wsparciem. Definicja osoby niesamodzielnej została podana w Regulaminie konkursu (pkt Definicje).

15.    Proszę o wyjaśnienie jakie działania edukacyjne oraz informacyjno-promocyjne mogę uwzględnić w kosztach bezpośrednich?

Odpowiedź: Zakres oraz forma działań informacyjno-promocyjnych oraz informacyjno-edukacyjnych powinny być zgodne z „Programem wczesnego wykrywania przewlekłej choroby nerek dla mieszkańców województwa łódzkiego” (dalej: Program).

W kosztach bezpośrednich, jako zadania merytoryczne mogą zostać uwzględnione działania informacyjno-promocyjne i świadomościowe spełniające następujące warunki:
•    wynikają z treści zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego WŁ na lata 2014-2020,
•    są niezbędne dla realizacji danego programu zdrowotnego,
•    są skierowane bezpośrednio do uczestników projektu,
•    mają charakter edukacyjny,
•    dotyczą tematyki realizowanego programu zdrowotnego,
•    są prowadzone przez wykwalifikowany personel medyczny.

Wszelkiego rodzaju działania informacyjno-promocyjne, świadomościowe mające charakter otwarty, powszechny, które nie są kierowane do konkretnej grupy uczestników projektu są traktowane jako koszty pośrednie.

Przykładowe działania informacyjno-promocyjne w kontekście kosztów bezpośrednich i pośrednich:

16.    Czy prowadzone działania informacyjno-edukacyjne mogą objąć zasięgiem szerszą grupę osób, niż planowaną do objęcia badaniami profilaktycznymi?

Odpowiedź: Tak, przy założeniu, że działania te będą skierowane do mieszkańców województwa łódzkiego w celu zachęcenia ich do udziału w Programie. Program przewiduje możliwość prowadzenia akcji informacyjno-promocyjnej oraz informacyjno-edukacyjnej (część 1 Programu, pkt.2 Tryb zgłaszania do programu). Należy jednak pamiętać, iż tego rodzaju działania mają charakter powszechny i w związku z tym mogą być realizowane w projekcie w ramach kosztów pośrednich.

17.    Czy możliwe jest kierowanie działań edukacyjnych do lekarzy POZ w ramach działań dotyczących „Programu wczesnego wykrywania przewlekłej choroby nerek dla mieszkańców województwa łódzkiego”?

Odpowiedź: Tak, należy jednak pamiętać, że w zależności od przyjętych założeń wydatki z tym związane mogą być rozliczane zarówno w ramach kosztów pośrednich, jak i bezpośrednich tzn.:
a)    przy założeniu, że działania te będą miały charakter powszechny, a ich celem będzie zachęcenie lekarzy i pielęgniarek pracujących w przychodniach POZ do rozpowszechniania informacji o Programie (część 1 Programu, pkt. 2 Tryb zgłaszania do programu), w takim przypadku należy je traktować jako działania informacyjno-promocyjne finansowane w ramach kosztów pośrednich;
b)    jeżeli Wnioskodawca planuje działania edukacyjne związane z wdrażanym programem, skierowane do konkretnej grupy lekarzy, pielęgniarek POZ możliwe jest finansowanie ich w ramach kosztów bezpośrednich. Lekarze, pielęgniarki POZ będą wtedy traktowani jako uczestnicy projektu i w związku z powyższym należy określić dla tych działań odpowiednie zadanie oraz utworzyć nowy specyficzny wskaźnik – personel medyczny objęty działaniami edukacyjnymi, zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rozwoju, nie może zostać ujęty we wskaźniku produktu „Liczba osób objętych programem zdrowotnym dzięki EFS". Do tego wskaźnika można wliczać tylko osoby, które otrzymują wsparcie nakierowane na poprawę stanu zdrowia (profilaktyczne, diagnostyczne itd.).

18.    Czy należy dołączyć do wniosku o dofinansowanie projektu sprawozdanie finansowe, aby spełnić kryterium dostępu Potencjał finansowy Wnioskodawcy i partnerów (jeśli dotyczy)?

Odpowiedź: Potencjał finansowy oceniany jest na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie (ogólne kryterium dostępu Potencjał finansowy wnioskodawcy i partnerów… ), nie należy więc załączać dodatkowych dokumentów, potwierdzających zdolność finansową. Niewystarczające jest jednak opisywanie potencjału w sposób wybiórczy, zbyt ogólnikowy, nieprecyzyjny np.: łączny obrót wynosi ok. 1 000 000 zł. Należy wskazać konkretną kwotę oraz podać za jaki rok jest obliczona. Uznaje się, że możliwość zapewnienia płynnej obsługi finansowej projektu istnieje, jeśli Wnioskodawca oraz partnerzy krajowi (jeśli dotyczy) ponoszący w danym projekcie wydatki EFS posiadają łączny obrót za ostatni zatwierdzony rok obrotowy zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330, z późn. zm.) lub za ostatni zamknięty i zatwierdzony rok kalendarzowy równy lub wyższy od łącznych rocznych wydatków w ocenianym projekcie w roku kalendarzowym, w którym wydatki są najwyższe.

Szczegółowe informacje na temat potencjału finansowego znajdują się w pkt. 4.3.1 Instrukcji wypełniania wniosku (Załącznik nr 2 do Regulaminu konkursu).

19.    Co oznacza spełnienie standardu minimum w projekcie?

Odpowiedź: Spełnienie standardu minimum oznacza, iż w projekcie zostały ujęte działania zmierzające do osiągnięcia stanu, w którym kobietom i mężczyznom przypisuje się taką samą wartość społeczną, równe prawa i obowiązki oraz równy dostęp do korzystania z zasobów (środków finansowych, szans rozwoju). Zasada ta ma gwarantować możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń wynikających ze stereotypów płci. Ocena zgodności projektów współfinansowanych z EFS z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn odbywa się na podstawie ogólnego kryterium dostępu: Zgodność projektu z zasadą równości szans kobiet i mężczyzn w oparciu o standard minimum. We wniosku o dofinansowanie projektu istnieje obowiązek wskazania informacji niezbędnych do oceny, czy spełniony został standard minimum zasady równości szans kobiet i mężczyzn. Ocenie podlega cała treść wniosku o dofinansowanie. Standard minimum składa się z 5 kryteriów oceny, dotyczących charakterystyki projektu. Maksymalna liczba punktów do uzyskania wynosi 6 ponieważ kryterium nr 2 i 3 są alternatywne. Wniosek o dofinansowanie projektu nie musi uzyskać maksymalnej liczby punktów za każde kryterium standardu minimum (wymagane są co najmniej 3 punkty). Dopiero brak uzyskania co najmniej 3 punktów w standardzie minimum jest równoznaczny z odrzuceniem wniosku.

Każde kryterium oceny w standardzie minimum należy traktować niezależnie od innych kryteriów oceny. Nie zwalnia to jednak od wymogu zachowania logiki konstruowania wniosku o dofinansowanie. Jeżeli we wniosku o dofinansowanie zostanie wykazane np. że zdiagnozowane bariery równościowe w danym obszarze tematycznym interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu dotyczą kobiet, natomiast we wskaźnikach zostanie zapisany podział na płeć ze wskazaniem na zdecydowanie większy udział mężczyzn we wsparciu, to osoba oceniająca może obniżyć punktację w standardzie minimum za dane kryterium oceny - w związku z brakiem logiki pomiędzy poszczególnymi elementami wniosku o dofinansowanie projektu.

Wyjątki stanowią projekty, w których niestosowanie standardu minimum wynika z:
1.    Profilu działalności wnioskodawców ze względu na ograniczenia statutowe (np. Stowarzyszenie Samotnych Ojców lub teren zakładu karnego).
2.    Zamkniętej rekrutacji.
Przez zamkniętą rekrutację należy rozumieć sytuację, gdy projekt obejmuje, ze względu na swój zasięg oddziaływania, wsparciem wszystkich pracowników/personel konkretnego podmiotu, wyodrębnionej organizacyjnie części danego podmiotu lub konkretnej grupy podmiotów wskazanych we wniosku o dofinansowanie.

W ramach konkursu nie przewiduje się sytuacji, w której mogą pojawić się projekty z wyjątkami od stosowania standardu minimum.

Szczegółowy opis spełnienia standardu minimum znajduje się w Instrukcji wypełniania wniosku (Załącznik nr 2 do Regulaminu konkursu) na stronach 9-15.

20.    Co to są koszty racjonalnych usprawnień i jak je wykazywać w budżecie projektu?

Odpowiedź: Koszt racjonalnych usprawnień to wydatki pojawiające się podczas realizacji projektu związane z koniecznością wsparcia w projekcie uczestników/pracowników ze specjalnymi potrzebami, które nie zostały przewidziane w budżecie projektu na etapie przygotowania wniosku o dofinansowanie. Nie należy zatem ich uwzględniać w budżecie projektu na tym etapie. Jeśli podczas realizacji projektu zaistnieją okoliczności, które będą wymagały zastosowania mechanizmu racjonalnych usprawnień, istnieje możliwość wprowadzenia zmian do budżetu projektu, zgodnie z zasadą elastyczności budżetu lub w uzasadnionych przypadkach Wnioskodawca będzie mógł wnioskować do IZ o zwiększenie wartości dofinansowania projektu. Maksymalny koszt racjonalnego usprawnienia na osobę w projekcie wynosi 12 tysięcy złotych. Należy odróżnić wydatki dotyczące racjonalnych usprawnień od kosztów związanych z uczestnictwem osób z niepełnosprawnościami, przewidzianych na etapie sporządzania wniosku o dofinansowania (w ramach zasady uniwersalnego projektowania).

21.    W jaki sposób wylicza się wartość projektu w celu ustalenia czy projekt podlega zasadzie stosowania uproszczonych metod rozliczania wydatków?

Odpowiedź: W przypadku projektu, w którym wartość wkładu publicznego (środków publicznych) nie przekracza wyrażonej w PLN równowartości 100 000 EUR tj. 433 070,00 PLN (wg aktualnego na dzień ogłoszenia konkursu miesięcznego obrachunkowego kursu wymiany stosowanego przez Komisję Europejską publikowanego na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm) stosowanie kwot ryczałtowych jest obligatoryjne. W przeciwnym wypadku projekt zostanie odrzucony na etapie oceny formalno-merytorycznej.

Uproszczone metody rozliczania wydatków zostały opisane w pkt. 3.5. Regulaminu konkursu.

22.    Jeżeli projekt będzie rozliczany zgodnie z zastosowaniem uproszczonych metod rozliczania wydatków czy beneficjenta obowiązują również zasady konkurencyjności lub prawa zamówień publicznych?

Odpowiedź: Zasady konkurencyjności nie stosuje się do wydatków rozliczanych metodami uproszczonymi, co wynika z zapisów „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020” sekcja 6.5, pkt 7 lit. b. Ustawa Prawo zamówień publicznych nie zwalnia natomiast Beneficjenta udzielającego zamówienia publicznego w ramach projektu rozliczanego uproszczoną metodą z obowiązku jej stosowania, w związku z czym beneficjenci wskazani w art. 3 tejże ustawy mają obowiązek jej zastosowania.

23.    Proszę o wyjaśnienie zasady stosowania kwot ryczałtowych w projektach.

Odpowiedź: Kwotą ryczałtową jest kwota uzgodniona za wykonanie danego zadania w projekcie na etapie zatwierdzania wniosku o dofinansowanie projektu (jedna kwota ryczałtowa = jedno zadanie). W przypadku kwot ryczałtowych wydatki weryfikowane są poprzez sprawdzenie czy działania zadeklarowane przez wnioskodawcę zostały zrealizowane a wskaźniki osiągnięte (na podstawie opisu postępu rzeczowego i dokumentów merytorycznych potwierdzających realizację zadania). Rozliczenie danego zadania ma charakter 0-1, tzn. niezrealizowanie zadania oznacza brak kwalifikowalności kosztów wykazanych w ramach budżetu tego zadania a w efekcie brak zapłaty (za całe zadanie). W przypadku niezrealizowania w pełni wskaźników objętych kwotą ryczałtową, dana kwota będzie uznana za niekwalifikowalną. Wnioskodawca projektując zadania we wniosku o dofinansowanie powinien określić dla każdego z zadań odpowiednie wskaźniki dla rozliczenia danej kwoty ryczałtowej (tj. wskazać ich nazwy i wartości) oraz rodzaj dokumentów, które będą potwierdzały realizację wskaźników.

Uproszczone metody rozliczania wydatków zostały opisane w pkt. 3.5. Regulaminu konkursu.

24.    W jaki sposób są rozliczane koszty pośrednie?

Odpowiedź: Koszty pośrednie są rozliczane wyłącznie ryczałtem – nie ma możliwości rozliczania ich na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków. W budżecie wniosku o dofinansowanie należy wskazać stawkę ryczałtową wyrażoną procentowo zgodnie z obowiązującymi stawkami określonymi w „Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020” (Rozdział 8.4):
1.    25% kosztów bezpośrednich - w przypadku projektów o wartości do 830 000 PLN włącznie,
2.    20% kosztów bezpośrednich - w przypadku projektów o wartości powyżej 830 000 do 1 740 000 PLN włącznie,
3.    15% kosztów bezpośrednich - w przypadku projektów o wartości powyżej 1 740 000 PLN do 4 550 000 PLN włącznie,
4.    10% kosztów bezpośrednich - w przypadku projektów o wartości przekraczającej 4 550 000 PLN.

Stawki te zostały również przedstawione w Regulaminie konkursu w pkt 3.4 Koszty pośrednie.

25.    O kwalifikowalności osób do udziału w projekcie decyduje m.in. ich wiek. Czy przy jego określaniu należy brać pod uwagę dokładną datę urodzenia czy rok urodzenia?

Odpowiedź: Zgodnie ze sposobem pomiaru wskaźników EFS określonym w „Wytycznych w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów operacyjnych na lata 2014-2020”, Rozdział 3.3.3 Zasady dotyczące pomiaru wskaźników w projekcie, wiek uczestników projektów będących osobami fizycznymi liczony jest na podstawie daty urodzenia i mierzony w dniu rozpoczęcia udziału w projekcie.

26.    Czy wymóg upublicznienia naboru partnera do projektu obowiązuje też podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego?

Odpowiedź: Zgodnie z art. 33 Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020, taki wymóg musi spełnić jedynie Wnioskodawca, który jest jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych i dokonuje wyboru partnerów spoza sektora finansów publicznych. Wówczas, aby zachować zasadę przejrzystości i równego traktowania podmiotów, jest zobowiązany do:
•    ogłoszenia otwartego naboru partnerów na swojej stronie internetowej wraz ze wskazaniem co najmniej 21-dniowego terminu na zgłaszanie się partnerów,
•    uwzględnienia przy wyborze partnerów: zgodności działania potencjalnego partnera z celami partnerstwa, deklarowanego wkładu potencjalnego partnera w realizację celu partnerstwa, doświadczenia w realizacji projektów o podobnym charakterze,
•    podania do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej informacji o podmiotach wybranych do pełnienia funkcji partnera.

27.    Czy wymóg w zakresie angażowania personelu projektu dotyczący łącznego zaangażowania w realizację projektów finansowanych z funduszy strukturalnych i funduszu spójności oraz działań finansowanych z innych źródeł, w tym środków własnych beneficjenta i innych podmiotów, nie przekracza 276 godzin miesięcznie dotyczy również lekarzy?

Odpowiedź: Powyższy wymóg dotyczy personelu merytorycznego projektu, czyli wszystkich osób zaangażowanych w realizację zadań merytorycznych w projekcie. Zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020”, sekcja 6.16 pkt. 8 wydatki związane z zaangażowaniem personelu merytorycznego w projekcie lub projektach są kwalifikowalne, o ile:
a.    obciążenie z tego wynikające nie wyklucza możliwości prawidłowej i efektywnej realizacji wszystkich zadań powierzonych danej osobie,
b.    łączne zaangażowanie zawodowe tej osoby w realizację wszystkich projektów finansowanych z funduszy strukturalnych i FS oraz działań finansowanych z innych źródeł, w tym środków własnych beneficjenta i innych podmiotów, nie przekracza 276 godzin miesięcznie,
c.    wykonanie zadań przez tę osobę jest potwierdzone protokołem sporządzonym przez tę osobę, wskazującym prawidłowe wykonanie zadań, liczbę oraz ewidencję godzin w danym miesiącu kalendarzowym poświęconych na wykonanie zadań w projekcie, z wyłączeniem przypadku, gdy osoba ta wykonuje zadania na podstawie stosunku pracy, a dokumenty związane z jej zaangażowaniem wyraźnie wskazują na jej godziny pracy oraz z wyłączeniem przypadku, gdy osoba ta wykonuje zadania na podstawie umowy o dzieło.

28.    Na jakim etapie Wnioskodawca powinien przedstawić interpretację dotyczącą możliwości odzyskania podatku VAT? Co w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie jest płatnikiem VAT, a zmieni się to w trakcie trwania projektu lub w sytuacji, kiedy Lider może odzyskiwać VAT, a Partner nie?

Odpowiedź: Na gruncie prawodawstwa wspólnotowego (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013) podatek VAT stanowi wydatek niekwalifikowalny, z wyjątkiem podatku, którego nie można odzyskać na mocy prawodawstwa krajowego VAT.
Zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020”, podatek od towarów i usług (VAT) może być uznany za wydatek kwalifikowany, gdy Beneficjent nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń do tej ustawy.
Ocena wniosku o dofinansowanie obejmuje kwalifikowalność VAT. Beneficjent, w przypadku którego wydatek spełnia ww. przesłanki kwalifikowalności, składa we wniosku o dofinansowanie „oświadczenie o kwalifikowalności VAT” dotyczące braku możliwości odzyskania podatku VAT poniesionego w związku z realizacją projektu. Ponadto w części VI w Uzasadnieniu pod Szczegółowym budżetem projektu należy uzasadnić czy i w przypadku jakich wydatków może kwalifikować podatek VAT. Należy wskazać także numery pozycji budżetowych, dla których VAT jest kosztem niekwalifikowalnym, tj. takich, które nie zawierają VAT.
Po wyborze wniosku do dofinansowania, do umowy o dofinansowanie (załączniki nr 8, 9 do Regulaminu konkursu) załączane jest „Oświadczenie o kwalifikowalności podatku od towarów i usług”.
Beneficjent w momencie pojawienia się wątpliwości może wystąpić o interpretację do Biura Krajowej Informacji Podatkowej dotyczącą odzyskania podatku VAT.

29.    Czy personel projektu obejmuje również personel administracyjny – osoby związane z zarządzaniem projektem?

Odpowiedź: Zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020” personel projektu to osoby zaangażowane do realizacji zadań lub czynności w ramach projektu, które wykonują osobiście, tj. w szczególności osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy lub wykonujące zadania lub czynności w ramach projektu na podstawie umowy cywilnoprawnej, osoby samozatrudnione w rozumieniu sekcji 6.16.3 Wytycznych, osoby współpracujące w rozumieniu art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.) oraz wolontariuszy wykonujących świadczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239, z późn. zm.) Należy pamiętać, iż koszty związane z angażowaniem personelu projektu można podzielić na dwie kategorie: koszty bezpośrednie i koszty pośrednie (w zależności od specyfiki zadań i czynności, jakie personel będzie wykonywał). Wydatki związane z wynagrodzeniem personelu, który jest zaangażowany w realizację zadań merytorycznych, wynikających ze ścieżki działań programu zdrowotnego stanowią koszty bezpośrednie. Natomiast wydatki jakie ponosi beneficjent w związku z zarządzaniem projektem, w tym koszty personelu administracyjnego stanowią koszty pośrednie. Zgodnie z ww. Wytycznymi są to w szczególności:
•    koszty koordynatora lub kierownika projektu oraz innego personelu bezpośrednio zaangażowanego w zarządzanie, rozliczanie, monitorowanie projektu lub prowadzenie innych działań administracyjnych w projekcie, w tym w szczególności koszty wynagrodzenia tych osób, ich delegacji służbowych i szkoleń oraz koszty związane z wdrażaniem polityki równych szans przez te osoby.
•    koszty zarządu (koszty wynagrodzenia osób uprawnionych do reprezentowania jednostki, których zakresy czynności nie są przypisane wyłącznie do projektu, np. kierownik jednostki),
•    koszty personelu obsługowego (obsługa kadrowa, finansowa, administracyjna, sekretariat, kancelaria, obsługa prawna) na potrzeby funkcjonowania jednostki,
•    koszty obsługi księgowej (koszty wynagrodzenia osób księgujących wydatki w projekcie, w tym koszty zlecenia prowadzenia obsługi księgowej projektu biuru rachunkowemu).

30.    Czy koszty realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w ramach programu mogą być rozliczane wewnętrzną notą obciążeniową, zgodnie z zapisami wytycznych w zakresie kwalifikowalności (Rozdział 6.4 pkt. 2 ppkt. d)? Czy należy w inny sposób skalkulować koszty świadczeń w budżecie projektu?

Odpowiedź: Zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020” koszty realizacji świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych w ramach programu można rozliczyć na podstawie wewnętrznej noty obciążeniowej. We wniosku o dofinansowanie należy zamieścić taką informację, a także uzasadnić wysokość kosztu, pamiętając że zaproponowane stawki powinny odpowiadać stawkom faktycznie stosowanym u Beneficjenta - poza projektami współfinansowanymi ze środków EFS.

31.    Na co należy zwrócić szczególną uwagę przygotowując wniosek o dofinansowanie projektu?

Odpowiedź: Przygotowując wniosek o dofinansowanie Wnioskodawca powinien pamiętać o spójności z założeniami „Programu wczesnego wykrywania przewlekłej choroby nerek”, stanowiącego załącznik nr 12 do Regulaminu konkursu, w szczególności:
•    Spójności celu projektu z celem Programu;
•    Spełnieniu wymogów dotyczących grupy docelowej;
•    Spełnianiu wymogów w zakresie kryteriów i sposobu rekrutacji uczestników;
•    Spełnianiu wymogów w zakresie organizacji poszczególnych etapów planowanych interwencji;
•    Spełnianiu wymogów dotyczących potencjału kadrowego oraz technicznego.

Należy pamiętać, iż ocena formalno-merytoryczna wniosku o dofinansowanie dokonywana jest na podstawie opisu poszczególnych kryteriów wyboru projektów określonych w Regulaminie konkursu. Jeżeli z opisu danego kryterium wynika, że będzie ono weryfikowane na podstawie zapisów we wniosku o dofinansowanie, w tym opisu grupy docelowej i działań projektowych oraz wskaźników oznacza to, iż informacje w tym zakresie muszą zostać ujęte w każdym miejscu formularza wniosku, wskazanym w danym kryterium. Informacje zawarte w różnych częściach wniosku muszą być spójne, tak, aby oceniający nie miał wątpliwości, że dane kryterium zostało spełnione.

32.    Jeżeli projekt będzie realizowany na obszarze kilku powiatów, czy muszę przedstawić we wniosku dane statystyczne dla całego województwa łódzkiego?

Odpowiedź: Wnioskodawca co do zasady powinien przedstawić informacje, w tym dane ilościowe, dotyczące sytuacji zdrowotnej dla obszaru, na którym będzie realizowany projekt (obszar zgodny z pkt. 1.8 wniosku o dofinansowanie), w tym przypadku odnosząc się do poszczególnych powiatów. Można również przedstawić dane podmiotów wykonujących działalność leczniczą zaangażowanych w realizację projektu dotyczące zapotrzebowania na świadczenia związane z problemem zdrowotnym, którego dotyczy Program np. dotyczące kolejek oczekujących na świadczenia, nadwykonania świadczeń. Można dodatkowo posiłkować się danymi dla poziomu województwa czy też ogólnopolskimi.

Należy zwrócić uwagę, że diagnoza problemów i potrzeb na obszarze zakładanym do objęcia projektem, w tym realne zapotrzebowanie na świadczenia, powinna stanowić punkt odniesienia dla wielkości grupy docelowej obejmowanej wsparciem w projekcie