Pamiętacie obrazek, na którym małpa, słoń, ryba, pingwin, foka i pies siedzą przed nauczycielem, który daje im zadanie: „aby wszyscy mieli równe szanse, egzamin będzie taki sam dla wszystkich – waszym zadaniem jest wejść na drzewo”? Zadaniem nowoczesnej edukacji jest przygotowanie każdego ucznia do dorosłego życia – w województwie łódzkim w tym zadaniu pomagają środki z RPO WŁ.
Czym w zasadzie cechuje się nowoczesna szkoła? Oczywiście ten problem można rozważać na wielu płaszczyznach, jednak dla naszych potrzeb najlepiej będzie przyjrzeć się temu, jak nowoczesną szkołę rozumieją twórcy konkursu Kształcenie ogólne (Poddziałanie XI.1.2).
- technologie informacyjno – komunikacyjne
Wielu z nas na pewno pamięta lekcje informatyki. Uczyliśmy się, z czego jest zbudowany komputer, jak zrobić tabelę w Wordzie i napisać stronę internetową w języku HTML. Kiedy komputery dopiero stawały się codziennością, z Internetem łączyliśmy się przez brzęczący modem, a telefony z zaawansowanych funkcji miały polifoniczne dzwonki, taka edukacja była wystarczająca. Dzisiaj karierę rozpoczyna pokolenie digital natives – tych, którzy nie znają świata bez komputerów, globalnej sieci i smartfonów. Siłą rzeczy i edukacja na tym polu musi się zmieniać. Aktualnie uczniów nie trzeba uczyć obsługi komputera i korzystania z Internetu – mają to we krwi. Ważne stają się inne aspekty cyfrowej edukacji – bezpieczeństwo w sieci, prawa autorskie, umiejętność nie tylko wyszukiwania, ale przede wszystkim krytycznego spojrzenia na informację znalezioną w Internecie, wreszcie programowanie. Do edukacji cyfrowej na wysokim poziomie potrzebne są bogato wyposażone pracownie, dobre programy i – przede wszystkim – kompetentna, wykształcona kadra. Wszystkie te elementy są dofinansowane w ramach Poddziałania XI.1.2.
- indywidualizacja nauczania
Przytoczona przez nas rysunkowa opowieść mówi dużo o tym, co stanowi o sile systemów edukacyjnych: indywidualizacja nauczania. Nie wszyscy uczniowie są tacy sami, każdy ma inne potrzeby, uczy się na swój sposób, w końcu każdy z nich będzie kimś innym w dorosłym życiu – dlatego też nie wszyscy muszą znać się na wszystkim. Indywidualne podejście do ucznia nie jest łatwe – wymaga od nauczyciela dużo więcej czasu i zaangażowania. Na szczególną uwagę zasługują uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – szkoły i placówki pracujące z takimi uczniami są wspierane ze środków RPO WŁ.
- metoda eksperymentu
Nie od dziś wiadomo, że uczeń, który o czymś usłyszy od nauczyciela, najprawdopodobniej wkrótce o tym zapomni. Jeśli będzie mógł zobaczyć to, o czym nauczyciel mówi – być może zapamięta na dłużej. A jeśli sam będzie mógł to wykonać, własnymi rękoma zdobyć wiedzę, szanse na zrozumienie i zapamiętanie znacznie wzrastają. Dlatego też w edukacji szczególnie cenione są metody samodzielnego zdobywania wiedzy – w tym metoda eksperymentu. Polega ona na postawieniu problemu, formułowaniu hipotez, planowaniu i przeprowadzeniu eksperymentu oraz weryfikacji hipotez. Takie podejście do zdobywania wiedzy po pierwsze pozwala na zrozumienie badanych zjawisk, po drugie – uczy podobnego działania w przyszłości, w dorosłym życiu. RPO WŁ wspiera również szkoły i placówki prowadzące nauczanie oparte na metodzie eksperymentu.
Oczywiście nie są to wszystkie aspekty funkcjonowania nowoczesnej szkoły. Warto wspomnieć choćby o odpowiednim przygotowaniu nauczycieli do tego odpowiedzialnego zawodu, o dostosowaniu nauczania do realnych potrzeb rynku pracy. W dyskusji o edukacji warto pamiętać o tym, że mało jest rzeczy bardziej istotnych od niej - rozmowa o edukacji to tak naprawdę rozmowa o przyszłości.