Prezentujemy słownik trudnych terminów związanych z Regionalnym Programem Operacyjnym Wojeówdztwa Łódzkiego. Staraliśmy się wytłumaczyć zakamarki Funduszy Europejskich w możliwie przystępny sposób. Oczywiście nie ma tu wszytskich terminów - napiszcie jakie jeszcze przydałoby się objaśnić.
A
Analiza SWOT – to taka specjalna procedura, którą przeprowadzasz, żeby wiedzieć czy Twój projekt ma sens. Jeśli wypiszesz więcej atutów po stronie S (Strengths – mocne strony) i O (Opportunities – szanse) niż problemó w po stronie W (Weaknesses – słabe strony) i T (Threats – zagrożenia) to istnieje duże prawdopodobieństwo, że tak jest.
B
Beneficjent – poznasz go po szerokim uśmiechu i błysku w oku. Mówiąc bardziej urzędowo – osoba fizyczna lub prawna korzystająca z Funduszy Europejskich.
B+R – badania i rozwój. Aby Twoje produkty stawały się coraz lepsze, musisz próbować nowych rozwiązań (badania) i wdrażać te z nich, które się sprawdzają (rozwój). Unia Europejska to docenia i finansuje.
Biznesplan – myśląc szeroko – Twój sposób na zdobycie świata. Myśląc bardziej pragmatycznie – Twój plan na prowadzenie firmy. Przydaje się nie tylko Tobie – chcą go oglądać też ludzie, którzy pragną Ci ułatwić to zadanie, na przykład instytucje przyznające dofinansowania.
C
Cross–financing – umożliwienie finansowania niektórych działań jak np. szkolenie pracowników Twojej firmy w ramach jednego programu, chociaż teoretycznie te działania powinny być finansowane w innym programie. Czasami po prostu tak jest łatwiej.
D
Dofinansowanie – nie tylko przywilej, ale i obowiązek. Pamiętaj, że pieniądze jakie dostaniesz musisz skrupulatnie rozliczyć. Pamiętaj też, że pieniądze mają tylko pomóc – liczy się Twój pomysł i zaangażowanie.
Digitalizacja – magiczny proces przenoszenia fizycznych obiektów (dzieł sztuki, ważnych dokumentów) oraz dźwięków i nagrań wideo do świata cyfrowego. Na szczęście oryginalnym obiektom nie dzieje się krzywda, a z cyfrowych kopii możemy się cieszyć jeszcze długie lata, w łatwy sposób je udostępniać, oglądać i modyfikować. Unia Europejska lubi digitalizację i daje na nią pieniądze.
Dialog obywatelski – nikt nie wie wszystkiego, a co dwie głowy to nie jedna. Dlatego właśnie instytucje publiczne rozmawiają z organizacjami pozarządowymi i obywatelami – razem wiemy więcej.
E
E–usługa – są usługi, z których nie sposób korzystać przez internet – strzyżenie włosów czy usługi gastronomiczne. I całe szczęście, że tak jest! Jest też masa usług, które dawno temu trzeba było otrzymywać osobiście, a obecnie możemy to zrobić nie wychodząc z domu. Mowa tu zarówno o usługach publicznych (np. złożenie zeznania podatkowego) czy prywatnych (np. zakup ubezpieczenia). E – usługi, czyli usługi świadczone zdalnie za pomocą internetu to bardzo wygodne rozwiązanie, dlatego Unia Europejska je wspiera.
Ewaluacja – skąd wiesz czy Twój projekt zmienił świat na lepsze? Właśnie z ewaluacji. Ewaluacja to proces, w którym oceniany jest projekt – na ile udało się to, co wcześniej zakładałeś, na ile świat wokół Ciebie stał się dzięki projektowi lepszy. Proces ewaluacji dotyczy w szczególny sposób długofalowego oddziaływania na otoczenie. Wszystko po to, aby następne projekty były jeszcze bardziej efektywne.
G
Grant – grant to pieniądze jakie beneficjent (realizator projektu) przekazuje beneficjentom ostatecznym, czyli końcowym odbiorcom projektu, tym którzy je wydają. Możesz realizować projekt dotyczący wspierania działalności gospodarczej – i wtedy jesteś realizatorem. Firmy, które skorzystają ze wsparcia w Twoim projekcie to beneficjenci ostateczni.
I
Innowacje – mówiąc najprościej – jeśli robisz coś lepiej niż wcześniej, to stosujesz innowacje. Może Twój produkt jest ulepszony, a może jesteś w stanie wytworzyć go szybciej lub taniej – jeśli ta zmiana ma znaczenie co najmniej z punktu widzenia Twojego przedsiębiorstwa to już ważna zmiana. Czy jesteś innowatorem?
Instytucja zarządzająca, wdrażająca, pośrednicząca – aby wszystko przebiegło zgodnie z planem, nad realizacją Programów Operacyjnych czuwają różne instytucje. Instytucja zarządzająca to zazwyczaj krajowy lub lokalny organ władz (albo inna instytucja wyznaczona przez państwo). To ona zarządza programem operacyjnym. Instytucja pośrednicząca może przejąć część obowiązków związanych z działaniem programu od instytucji zarządzającej. Instytucja wdrażająca działa na podstawie umowy z instytucją pośredniczącą – zazwyczaj to IW jest odpowiedzialna za nabór i ocenę wniosków o dofinansowanie – to z nią mają kontakt Beneficjenci.
J
Jednostka naukowa – jednostkę naukową najprościej poznać po tym, że prowadzi w ciągły sposób badania lub prace rozwojowe.
K
Komplementarność – czasami, aby projekt mógł zadziałać naprawdę dobrze, składa się z kilku komponentów, a poszczególne jego elementy mogą być finansowane z rozmaitych środków (różnych priorytetów RPO albo różnorodnych programów). Jeśli realizujesz jeden projekt i wskażesz inne z nim powiązane (komplementarne), możesz uzyskać dodatkowe punkty podczas oceny wniosku.
L
Lider projektu – jeśli projekt realizuje kilka podmiotów, jeden z nich powinien włożyć żółtą koszulkę lidera. Lider projektu odpowiada za zarządzanie i rozliczenie projektu.
M
MŚP – mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. UE wspiera takie firmy, ich rozwój wspomaga w formowaniu się klasy średniej.
N
Nieprawidłowości – to nie jest słowo, które chcesz znać. A raczej – znać trzeba, ale nie chcesz go używać. Nieprawidłowości mają miejsce wtedy, kiedy realizujesz projekt niezgodnie z umową. Lepiej, żeby ich nie było.
O
Oddziaływanie – to, w jaki sposób Wasz projekt zmienia świat na lepsze. Może nie cały świat, ale na początek świat odbiorców Waszego projektu.
Oś priorytetowa – część Programu Operacyjnego realizująca określone cele.
Outplacement – pomoc dla zwalnianych pracowników. Zwolnienia nie są miłe, a outplacement, czyli np. szkolenia, pomoc finansowa/prawna/psychologiczna pomaga w przejściu tego etapu.
P
Partnerstwo publiczno – prywatne – projekt realizowany wspólnie przez instytucję publiczną i inwestora prywatnego. Instytucje te dzielą się zadaniami i ryzykiem. Każdy z partnerów realizuje swoje cele – instytucja publiczna świadczy usługi dla ludności, a partner prywatny wypracowuje zysk.
Płatność – tak, to to co myślicie – wypłata środków finansowych. Ale w warunkach Funduszy Europejskich jest ona realizowana na podstawie wniosku o płatność.
Polityka regionalna – działalność państwa, samorządów i innych instytucji, zmierzająca do rozwijania poszczególnych regionów i zmniejszania różnic w rozwoju między nimi.
Produkt – czy myślicie, że to to, co widzicie na półkach sklepowych? Też, ale jeśli mówimy o Funduszach Europejskich, produkt to materialny wynik realizacji projektu np. liczba zakupionych maszyn i urządzeń.
R
Rewitalizacja – to słowo stało się popularne w ostatnich latach – i bardzo dobrze! Pod tym terminem kryje się określenie procesów zmierzających do przekształcenia zniszczonych obszarów, tak aby przestrzeń stała się na powrót wartościowa i funkcjonalna. W regionie łódzkim często procesy te zachodzą na terenach poprzemysłowych. W rewitalizacji ważne jest to, aby zadbać nie tylko o budynki, ulice i infrastrukturę – niemniej ważne, a nawet ważniejsze jest zadbanie o to, aby społeczność żyjąca na danym obszarze odnalazła tu swoje miejsce.
S
Spin off – wielbiciele kinematografii, szczególnie tej opowiadającej o superbohaterach, znają ten termin. W tym wypadku nie chodzi o film rozszerzający historię jednego z wątków innego filmu, choć sam mechanizm jest podobny. Spin off w terminologii Funduszy Europejskich to firma powstała w wyniku usamodzielnienia się pracownika/pracowników firmy macierzystej. Często takie firmy „pączkują” z firm, które prowadzą aktywną działalność B+R (patrz –> B+R), a nowa firma zajmuje się perspektywiczną technologią opracowaną w jednostce macierzystej.
Start–up – najprościej mówiąc – nowa firma, przedsiębiorstwo w początkowym okresie rozwoju. W węższym znaczeniu – przedsiębiorstwo oferujące innowacyjny produkt, obarczone dużym ryzykiem ze względu na nieprzewidywalność rynku. Start–up to ulubiona forma działalności młodych specjalistów, szczególnie z branży IT. To także zjawisko kulturowe związane ze specyficznym słownictwem, kulturą pracy, zwyczajami. Start–upową atmosferę znakomicie oddaje np. serial „Silicon Valley”.
Subsydiarność – Unia Europejska tak naprawdę nie chce wszystkiego robić sama, na poziomie wspólnotowym. Zasada subsydiarności mówi o tym, że działania powinny być podejmowane na tym poziomie tylko wtedy, jeśli będzie się to wiązało z wyższą skutecznością i efektywnością niż w przypadku działań na poziomie państw.
SZOOP – wbrew pozorom nie chodzi o średniej wielkości ssaka, ale o Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WŁ. Ten dokument to kompendium wiedzy o działaniach w ramach RPO WŁ. Znajdziesz tam wszystkie najważniejsze informacje, które przydadzą Ci się do przygotowania wniosku: kto może ubiegać się o dofinansowanie, jakie działania mogą być dofinansowane i nie tylko. Dobrze zacząć swoją przygodę z Funduszami Europejskimi od lektury SZOOP.
W
Wkład własny – Unia Europejska da nam pieniądze, ale chce, żebyśmy my (Beneficjenci) też się dołożyli. Ta część kosztó w, którą ponosi beneficjent to wkład własny.
Wskaźniki – skąd będziemy wiedzieć czy projekt się udał? Pozwalają to zmierzyć wskaźniki, czyli miara celów, jakie mają zostać osiągnięte.
Z
ZIT – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne. To narzędzie pojawiło się po raz pierwszy w obecnej perspektywie finansowania. Dzięki temu narzędziu miasta i sąsiadujące z nimi jednostki administracyjne mogą wspólnie realizować projekty – także te łączące działania z EFRR i EFS. ZIT pozwala również na wyjście poza sztywne granice administracyjne – jednym słowem daje beneficjentom dużo większą elastyczność, co przekłada się na lepsze dopasowanie projektów do rzeczywistości.