Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to nowy instrument wdrażania funduszy Unii Europejskiej przy pomocy którego, beneficjenci z terenu miasta wojewódzkiego i jego obszaru funkcjonalnego mogą realizować przedsięwzięcia, łączące działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego, wynikające ze Strategii ZIT. ZIT to także wyjście poza sztywne granice administracyjne JST i większe możliwości oddziaływania projektów unijnych.
Sformalizowana współpraca
Samorządy chcące realizować projekty w trybie ZIT zawiązują partnerstwo (np. stowarzyszenie lub związek międzygminny) i przygotowują wspólną Strategię Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Powinny się w niej znaleźć m.in. najważniejsze cele i przedsięwzięcia przewidziane do realizacji. Te partnerstwa muszą podpisać porozumienie o wdrażaniu ZIT z zarządem województwa.
ZIT w województwie łódzkim
Chęć do podjęcia współpracy przez samorządy ze wspomnianego obszaru została wyrażona zawiązaniem formy partnerstwa – tzw. Związku ZIT, który przyjął formę stowarzyszenia - Stowarzyszenie Łódzki Obszar Metropolitalny. Stanowi ono reprezentację władz miejskiego obszaru funkcjonalnego wobec władz krajowych i regionalnych. Najwyższą władzą i organem stanowiącym Stowarzyszenia jest Rada, którą stanowi walne zebranie Członków Stowarzyszenia. Organem wykonawczym Stowarzyszenia jest Zarząd, który składa się z 5 osób: Prezesa – Prezydenta Miasta Łodzi, Wiceprezesa – Wiceprezydenta Miasta Łodzi oraz trzech Członków Zarządu wybieranych spośród Członków Stowarzyszenia. Za obsługę administracyjno- techniczną odpowiedzialne będzie Biuro Stowarzyszenia ŁOM, którego działalność finansowana jest z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020 (PO PT 2014-2020).
Stowarzyszenie ŁOM, zgodnie z art. 36 ust. 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006, pełni w systemie realizacji RPO WŁ na lata 2014-2020 funkcję Instytucji Pośredniczącej (IP) w zakresie ZIT.
Zakres powierzenia Stowarzyszeniu ŁOM zadań związanych z realizacją ZIT w ramach RPO WŁ na lata 2014-2020 określa pisemne porozumienie pomiędzy władzami Stowarzyszenia a IZ RPO WŁ na lata 2014-2020.
Podstawowym dokumentem strategicznym określającym potrzeby inwestycyjne Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego jest Strategia Rozwoju Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego 2020+ (SRŁOM2020+). Warunkuje ona wsparcie projektów w formule ZIT oraz stanowi element niezbędny do uczestnictwa Stowarzyszenia ŁOM w procesie realizacji RPO WŁ na lata 2014-2020 w uzgodnionym z IZ RPO WŁ na lata 2014-2020 zakresie. SRŁOM2020+ zawiera część diagnostyczno-strategiczną, jak i elementy operacyjno-wdrożeniowe, w tym między innymi wskazuje: zakresy tematyczne rozwoju ŁOM, w których realizowane będzie wsparcie w ramach ZIT, koncentrację działań w wymiarze przestrzennym, cele strategiczne rozwoju ŁOM oraz projekty które realizowane będą w formule ZIT.
Jakie projekty można realizować?
W województwie łódzkim ZIT realizowany będzie w trybie pozakonkursowym dla projektów współfinansowanych z EFRR wskazanych w Strategii ZIT oraz konkursowym dla projektów współfinansowanych z EFS. W Programie Regionalnym Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 realizacja projektów w trybie ZIT przewidziana jest w następujących obszarach:
- zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych;
- rozwój gospodarki wodno-ściekowej;
- zmniejszenie energochłonności infrastruktury oraz poprawa jakości powietrza, poprawa integracji i wzrost atrakcyjności transportu publicznego;
- zmniejszenie ilości odpadów w subregionie, poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych, ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej;
- zwiększenie spójności społecznej oraz eliminowanie barier w dostępie do usług na rzecz osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym;
- rozwój i wzmocnienie spójności lokalnej poprzez rewitalizację terytoriów;
- zmarginalizowanych, zwiększenie dostępu do wychowania przedszkolnego oraz kształcenia zawodowego.